Chúng ta đều biết khi cơ thể không được cung cấp đủ lượng canxi theo nhu cầu sẽ dẫn đến giảm mật độ khoáng của xương có thể làm gia tăng nguy cơ loãng xương, gãy xương. Bổ sung canxi giúp tăng cường mật độ xương và ngăn ngừa nguy cơ loãng xương. Tuy nhiên, nhiều bằng chứng khoa học gần đây cho thấy tăng bổ sung canxi khi cơ thể thiếu hụt vitamin K2 có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và có thể dẫn đến sự lắng đọng canxi trong thành mạch và mô mềm. Điều này sẽ dẫn đến gia tăng nguy cơ mắc các biến cố tim mạch do xơ vữa mạch máu. Các nghiên cứu gần đây cũng cho thấy vitamin K2 không chỉ làm gia tăng mật độ xương và giảm nguy cơ loãng xương mà còn giúp ức chế sự lắng đọng canxi ở thành mạch máu, giảm nguy cơ tổn thương mạch máu, giảm nguy cơ các biến cố tim mạch do xơ vữa, giảm thiểu các rủi do cho sức khỏe liên quan đến việc bổ sung canxi
Vitamin K là một vitamin tan trong mỡ, tồn tại dưới hai dạng, vitamin K1 (phylloquinone) và vitamin K2 (metaquinone). Vitamin K1 được tạo ra trong thực vật, tảo và rau lá xanh là một nguồn đặc biệt phong phú. Mặt khác, vi khuẩn tạo ra vitamin K2 cũng có thể tìm thấy trong thịt, sữa, trứng và thực phẩm lên men, chẳng hạn như phô mai, sữa chua, và natto, một món đậu nành lên men của Nhật Bản. Cả hai dạng vitamin K là K1 và K2 đều cần thiết trong việc duy trì quá trình cầm máu và tối ưu sức khỏe của xương và tim thông qua vai trò sử dụng canxi bởi protein của chúng. Vitamin K2 rất cần thiết cho việc sử dụng canxi, giúp xương chắc khỏe và ức chế quá trình vôi hóa động mạch nhờ tác động hoạt hóa osteocalcin. Osteocalcin là chất được tiết ra từ nguyên bào xương (tạo cốt bào) biến osteocalci từ thể chưa hoạt động thành thể hoạt động, giúp lấy canxi từ máu và liên kết với chất nền của bộ xương, đảm bảo quá trình khoáng hóa tạo xương trong chu chuyển xương được diễn ra thường xuyên. Có thể nói, nếu như Vitamin D đóng vai trò “vận chuyển” canxi từ đường tiêu hóa vào máu, thì vitamin K2 đóng vai trò “vận chuyển” canxi từ máu vào xương và liên kết với chất nền của bộ xương giúp duy trì cấu trúc khỏe mạnh của bộ xương. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy những bằng chứng về việc bổ sung vitamin K2 làm gia tăng mật độ xương và giảm nguy cơ loãng xương. Không chỉ vậy, các nghiên cứu này còn cho thấy vai trò của vitamin K2 trong việc làm giảm nguy cơ các biến cố tim mạch nhờ tác động kích hoạt MGP (Matrix Gla Protein). MGP là một chất được sản xuất bởi các tế bào cơ trơn mạch máu, được kích hoạt bởi vitamin K2, có tác động ức chế lắng đọng canxi trong thành mạch máu, bảo vệ thành mạch máu khỏi nguy cơ vôi hóa vốn là tiền đề của những mảng xơ vữa có thể dẫn đến biến chứng bệnh tim mạch do xơ vữa. Cơ thể thiếu vitamin K2 sẽ dẫn đến việc kích hoạt MGP không đầy đủ, canxi có nguy cơ lắng đọng tại thành mạch, vôi hóa và dầy thành mạch máu – là tiến triển điển hình của quá trình xơ vữa mạch máu. Vì vậy, nếu cơ thể cung cấp đủ 32mcg vitamin K2 mỗi ngày thì nguy cơ vôi hóa mạch máu và các nguy cơ bệnh tim mạch do xơ vữa sẽ giảm đáng kể.
Lợi ích của việc bổ sung đầy đủ canxi đối với sức khỏe bộ xương, giảm nguy cơ loãng xương, gãy xương đã rõ ràng và không cần bài cãi. Tuy nhiên, việc bổ sung không đúng cách có thể gây ra những nguy cơ cho sức khỏe đặc biệt việc bổ sung canxi với liều cao. Bổ sung canxi phối hợp với vitamin K2 là một giải pháp mang lại lợi ích cần thiết cho sức khỏe hệ xương đồng thời giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tim và các biến cố tim mạch do xơ vữa.
BS Nguyễn Thị Thu Nguyệt tổng hợp và biên soạn
Tài liệu tham khảo https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4566462/