Tác dụng của axit linoleic và gamma-linoleic trong dầu anh thảo với sức khỏe con người

Dầu anh thảo chứa hàm lượng axit linoleic (70-74%) và axit gamma-linoleic (8-10%). Hai axit này thuộc nhóm axit omega-6, là những axit béo không bão hòa đa (FUFA) thiết yếu và quan trọng đối với cơ thể. Chúng cũn được gọi là các axit béo ngoại sinh vì cơ thể không tự tổng hợp được mà phải được cung cấp từ thực phẩm hàng ngày. Axit linoleic và axit gamma-linoleic góp phần quan trọng trong hoạt động của nhiều mô trong cơ thể con người bởi vì chúng là tiền chất của các hợp chất tạo ra các eicosanoids kháng viêm, như prostaglandin E1 (PGE1) và axit 15-hydroxyeicosatrienoic (15 HETE).

 Axit linoleic còn đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của da, đặc biệt là lớp sừng do nó là một trong những thành phần chính của ceramide tạo nên lớp lipid. Sự hiện diện của axit này ngăn ngừa sự mất nước qua lớp biểu bì và tránh cho da bị bong tróc, cải thiện độ mềm mại và đàn hồi của da, điều chỉnh quá trình keratin hóa (sừng hóa) biểu bì. Sự thiếu hụt axit linoleic dẫn đến sự thay thế bằng axit oleic gây ra sự suy giảm khả năng bảo vệ của lớp biểu bì. Với những bệnh nhân bị mụn trứng cá, axit linoleic có tác dụng giữ ẩm, giúp cải thiện sự cân bằng nước của da vốn bị suy yếu khi điều trị bằng isotretinoin. Hơn nữa axit gamma linoleic cung cấp eicosanoids có tác dụng  chống viêm (tạo ra 15 HETE và PGE1), giúp ngăn chặn quá trình tăng sinh biểu bì quá mức dẫn đến sừng hóa da.

Bên cạnh đó, các hợp chất này ức chế sự tăng sinh các tế bào cơ trơn mạch máu và ngăn ngừa sự phát triển của các mảng xơ vữa động mạch.

Trong những năm gần đây, người ta đã phát hiện ra rằng axit gamma-linolenic gây độc tế bào đối với các  tế bào u thần kinh đệm và nó có thể tăng cường độ nhạy xạ gamma. Axit gamma-linolenic còn có tác dụng gia tăng nồng độ polyomavirus 3 (PEA3) là chất ức chế yếu tố tăng trưởng biểu bì 2 (HER-2/neu) trong tế bào giúp làm giảm khả năng phát triển ung thư vú. Vì cơ chế này, Axit  gamma-linolenic được dùng  cùng với transtuzumab, như một kháng thể đơn dòng liên kết với thụ thể Her-2, làm thúc đẩy quá trình chết tế bào theo chương trình (apoptosis) của các tế bào ung thư và do đó làm tăng hiệu quả của liệu pháp dược lý với transtuzumab. Axit gamma-linolenic cũng gia tăng biểu hiện của gen ức chế di căn nm-23 trong các tế bào  ung thư do đó ức chế sự hình thành mạch và sự di chuyển tế bào ung thư, do vậy nó ngăn cản sự di căn ung thư. Các tác động này cũng liên quan đến việc giảm biểu hiện của yếu tố tăng  trưởng nội mô mạch máu (VEGF), có vai trò quan trọng trong ung thư (ví dụ, trong quá trình hình thành  khối u). Các dữ liệu trên cho thấy rằng axit gamma linolenic có khả năng hỗ trợ trị liệu chống ung thư. 

Ngoài ra, người ta còn phát hiện ra rằng việc bổ sung bằng uống dầu anh thảo (EPO) có chứa cả axit linoleic và axit gamma-linolenic làm giảm phản ứng viêm và giảm các vấn đề về mắt như khô, bỏng giác mạc  và  nhạy cảm ánh sáng ở những người mắc hội chứng Sjogren. Hơn nữa, axit gamma linolenic làm giảm nồng độ triacylglycerol và cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) trong huyết tương. Có ý kiến cho rằng phytosterol (chất béo thực vật), có mặt với số lượng lớn trong dầu hoa anh thảo (EPO), cũng góp phần vào hành động trên

Từ những dữ liệu trên chúng ta có thể thấy việc bổ sung sự thiếu hụt axit linoleic và axit gamma-linoleic có nguồn gốc tự nhiên (từ dầu anh thảo) an toàn mang lại những lợi ích to lớn cho sức khỏe con người.

BS Nguyễn Thị Thu Nguyệt tổng hợp và biên soạn

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *